Finlandiya Sosyal Güvenlik Sistemi ve Kela

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Sizlere buradan, Finlandiya Sosyal Güvenlik Sistemi ve Kela uygulamaları hakkında bilgiler vermeye ve tecrübelerimi aktarmaya çalışacağım.

Öncelikle sizleri bir konu hakkında uyarmak isterim. Finlandiya’ya benim gibi sonradan yerleşmiş biriyseniz ve ülkenin resmi dillerinden birinde mevzuatı okuma şansınız yoksa yapacağınız yorumlar ağırlıklı olarak yaşanılan tecrübelere dayanır. Finlandiya’da bazen aynı şartlara haiz insanlar uygulamada farklı sonuçlarla karşılaşabilmektedir. Bu durum bize göstermektedir ki memurların ya da karar alıcıların inisiyatif alanları çok geniş. O sebeple sizlere burada aktarmaya çalışacağım bilgiler yol gösterme sadedinden olacaktır. Farklı sonuçlarla karşılaşma ihtimalini her zaman göz önünde bulundurmalısınız.

Finlandiya’da oturum hakkı kazanmış kişiler Finlandiya Sosyal Güvenlik Sistemi kapsamına girmektedir. Bu haktan yararlanmak için Kela’ya kayıt yaptırmanız gerekmektedir.

Kela kaydını yaptırabilmek için de Maistraatti (Nüfus kayıt sistemi)’de kayıtlı bir adresiniz olması ve doğum tarihinizi içeren Finlandiya sosyal güvenlik numarasına sahip olmanız gerekmektedir.

Kela kaydını yaptırdığınızda size sağlık hizmetlerinden yararlanabilmeniz amacıyla Kela kartı gönderilir. Ayrıca Avrupa Birliği ülkelerinde geçerli olan sağlık sigortası kartı gönderilir.

Kela Kayıdı Sonrası

Kela kişilerin durumlarına göre farklı başlıklarda sosyal yardım ödenekleri çıkartmaktadır. Bu ödenekler;

• Gelir Desteği / Social assistance/ Perustoimentulotuki
• Konut Desteği / Housing benefits /Asumustuki
• İşgücü Piyasası Desteği / Unemployment / Työmarkkinatuki
• Çocuk yardımı / Child benefit / Lapsilisä

Şüphesiz Kela’nın yukarıdakilerden farklı ödenekleri de mevcuttur. Fakat ilk etapta en sıklıkla ihtiyaç duyulan ödemeleri bu başlıklar altında ele almayı uygun gördüm. Yazılarımızın devamında Kela ile ilgili diğer konulara da zaman içerisinde değinerek siz değerli okuyucularımızı Finlandiya Sosyal Güvenlik Sistemi ve Kela uygulamaları hakkında aydınlatmayı düşünüyorum. Yeri ve zamanı geldiğinde diğer ödeneklerle ilgili yazılarımız da olacaktır.

Oturumunu yeni almış kişiler kayıt işlemlerini bulundukları yerlerdeki sosyal görevli aracılığıyla yaparlarsa daha sağlıklı bir yol izlemiş olurlar.

Kela Gelir Desteği

Kela gelir desteği ödemesi yaparken sizin gelirlerinizi ve giderlerinizi karşılaştırır. Kela, Finlandiya içinde ya da dışında her türlü gelirinizi beyan etmenizi istemektedir. Gider olarak ise bazı gider türlerini kabul etmezken bazı gider türleri için de sınırlar belirlemiştir. Ve bu sınırları www.kela.fi internet sitesi aracılığıyla ilan etmiştir.

Örneğin Kela su parasını bir gider kalemi olarak kabul ederken sauna ücretini kabul etmemektedir. Kimlik çıkarmanız için polise ödenen harcı gider olarak kabul ederken ehliyet çıkarmak için yapılan ödemeleri gider olarak kabul etmemektedir.

Kela gider türlerinde farklılık gösterdiği gibi kişinin durumuna göre de gider tutarlarında farklılıklar göstermektedir.

Örneğin bekar birinin aylık temel desteğini 497 euro olarak belirlerken evli birisi için bu tutar 426 euro olmaktadır. Dolayısıyla verdiğimiz örneklerde kendi durumunuzdan farklı olan unsurları lütfen göz ardı etmemeye çalışınız.

Gelir Desteği kapsamında bulunan gider çeşitleri şu şekildedir.

Temel Destek kısmı şunları içerir: Tek bir kişi için temel destek miktarı 2019 yılında 497,29 € ‘dur.

• Gıda harcaması
• Giyim giderleri
• Düşük sağlık bakım maliyetleri (örn. reçetesiz satılan ilaçlar)
• Kişisel ve evsel temizlik harcamaları
• Yerel ulaşım kullanımı
• Gazete aboneliği
• Telefon ve telekomünikasyon kullanımı
• Kişi ve ailenin diğer benzer günlük geçim giderleri.
• Konut giderleri(örn. kira, elektrik ve ev sigortası)
• Çocuklar için belediye gündüz bakım harcamaları ile sabah ve öğleden sonra okul faaliyetleri
• Uzak sosyal ebeveynli bir çocuğun belediye sosyal yardım otoritesi tarafından onaylanan bir sözleşme veya mahkeme emrine dayanması halinde yapılan harcamalar
• Gerekli kimlik kartını, ikamet belgesini veya seyahat belgesini edinmenin maliyeti.

Eğer geliriniz Kela tarafından belirlenmiş gider kalemlerini ve tutarlarını karşılamıyorsa size aradaki fark Gelir Desteği olarak ödenecektir.

Konuyu bekar bir kişi için örneklendirelim;

Bekar bir kişi hiçbir geliri yok. Ocak ayı içerisinde aşağıdaki giderleri ödemesi gerekiyor.

Ev Kirası: 500 euro

Su parası : 20 euro

Elektrik parası :25 euro

Telefon Parası: 25 euro

Gazete aboneliği : 20 euro

Kimlik harcı: 50 euro

Seyahat Belgesi harcı: 45 euro

Toplamda 665 euro.

Kela bekar bir kişi için 497 euro temel destek veriyor. Gazete aboneliği ve telefon parası bu rakamın içerisindedir. Kira, su, elektrik paraları da yaşadığınız bölgenin limitlerini aşmadığını varsayarsak aynen kabul edilir. Kimlik ve Seyahat belgesi harcı bir defaya mahsus Kela tarafından karşılanır.

Sonuç olarak ocak ayı için Kela size 497+500+20+25+50+45=1140 euro ödeme yapar.

Aykut Büyük  (Mali Danışman)

Not: Finlandiya Sosyal Güvenlik Sistemi ve Kela yazıları devam edecektir. Konu ile ilgili soru ve önerileriniz için [email protected] adresini kullanabilirsiniz.