Finlandiya bağımsızlığının 103. yılını kutluyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Finlandiya bağımsızlığının 103. yıl dönümünü bugün kutluyor.

Finlandiya Parlamentosu 6 Aralık 1917 tarihinde Rusya’dan ayrılarak bağımsızlık bildirgesini onayladı.1917 tarihinden beri bağımsız bir ülke olan Finlandiya her yıl 6 Aralık gününü Bağımsızlık Günü olarak kutluyor.

Ülke genelinde oldukça renkli  gerçekleştirilen bağımsızlık günü kutlamaları bu yıl koronavirüsü kısıtlamalarından dolayı yapılamıyor.

Finlandiya Tarihine Kısa Bir Bakış

Finlandiya, doğu ve batı arasında kuzeyde yer alan küçük bir yer olmuştur. Finlandiya halkı köken itibarıyla Ural-Altay dil grubunun Ural ailesine mensuptur. Orta Asya ve Sibirya kökenli bu halk daha sonra Nordikleşmiştir. Fin dili yapısı Türk diline ve Altay dil grubuna çok benzer.

 Finlandiya’nın erken tarihi

Buzul Çağı’ndan, aşağı yukarı milattan önce 8800 senesinden beri Finlandiya bölgesinde yaşanmıştır. Yerleşim önce su yollarının kıyılarında başlamıştır. Finlandiya bölgesi sürekli olarak canlı bir ticaret yolu üzerinde olmuştur. Finlandiya’nın en eski şehri Turku, ticaret yeri anlamına gelmektedir.

Finlandiya hakkındaki ilk yazılı kaynaklar 1100-1200 senelerinde kalmadır. Finlandiya bölgesi bu senelerde Haçlı seferleri sonucunda Roma Papalığına ve Ortaçağ Hansa Ticaretçileri Birliğine bağlanmıştır.

Finlandiya’da İsveç’in etkisiyle Katolik Kilisesi, Rusya’nın etkisiyle de Ortodoks Kilisesi etkili olmuştur. Bölgeye hakim olmak için İsveçlilerle Ruslar (Novgorodlular) arasında 1323 yılında gerçekleştirilen Novgorod savaşları, Nöteborg Antlaşması ile son bulmuştur. Barış ile birlikte Finlandiya’nın batısında Katoliklik ve doğusunda Ortodoksluk etki göstermeye başlamıştır. Bu inanç sınırı halen geçerli olsa da Finlandiya Reform ile Lüteryanlık inancını benimsemiştir.

İsveç’in doğusu 1323-1809

1323 Nöteborg Antlaşması’ndan sonra Finlandiya’nın büyük bir bölümü İsveç’in bir parçası oldu. 500 senelik Finlandiya tarihi İsveç tarihidir. Finlandiya İsveç’in doğuyla olan tampon bölgesiydi ve farklı savaşlar sonucu birçok kez sınırları değişmiştir.

Finler kendilerini batı Avrupalı olarak görmektedirler, çünkü İsveç egemenliğinin bir parçası olmak Finleri sıkı bir şekilde batı kültürüne bağlamıştır. Örneğin; Orta Avrupa’da Otuz Yıl Savaşları’nda Fin askerler İsveç birliklerinde savaşmışlardır. Aynı zamanda doğudaki ticaret merkezleri ve Ortodoks Kilisesi ile de bağlantılar sürmüştür.

Önemli olaylar

1523 Gustav Vaasa İsveç kralı oldu ve İsveç’i Ortaçağ Kuzey Birliği’nden ayırdı.

1543 Finlandiya’da ilk kez Fince Alfabe kitabı çıktı.

1550 Baltık Denizi ticaretinde Talin ile rekabet edebilmek için Helsinki kuruldu.

1640 Turku’da Finlandiya’nın ilk üniversitesi kuruldu.

 Rus Çarlığının bir parçası olarak Finlandiya 1809-1917

Rusya, Finlandiya’yı 1808-1809 senelerinde İsveç’ten fethetti. Rusya Çarı 1. Aleksander Finlandiya’ya Büyük Dükalık ünvanı verdi. İsveç egemenliği altındayken konulan yasaların birçoğu yürürlükte kaldı. Finlandiya, Rusya egemenliği altında çarın emirleriyle geliştirilen özel bir bölgeye dönüştü. Helsinki’nin merkezi Rusya egemenliğindeyken inşa edildi.

1899 senesinden itibaren Rusya, Finlandiya Büyük Dükalığını daha çok kontrol etmeye başladı. Finlandiya I. Dünya Savaşına katılmamış olmasına rağmen milliyetçilik olgusu Finlandiya’da yeşermiştir. 1906 senesinde Finlandiya’nın kendi meclisini oluşturmasına izin verilmiş ve ilk seçimler 1907 senesinde düzenlenmiştir. Finlandiya 6.12.1917 tarihinde bağımsızlığını ilan etmiş ve Rusya’da Ekim Devrimi sonrası yönetime geçen Bolşevikler 31.12.1917 tarihinde Finlandiya’nın bağımsızlığını kabul etmişlerdir.

Önemli olaylar

1812 Helsinki başkent oldu.

1827 Eski başkent Turku yangında ciddi zarar gördü ve Helsinki’nin önemi arttı.

1860 Finlandiya kendi para birimi, Markkayı çıkardı.

1906 Seçme ve seçilme hakkı verildi.

6.12.1917 Finlandiya bağımsızlığını ilan etti

 Bağımsızlığın ilk dönemleri 1917-1945

Bağımsızlığın ilk zamanlarında Finlandiya’nın durumu iyi değildi. Bağımsızlıktan çok kısa bir zaman sonra kanlı bir iç savaş başladı. Savaş kızıl işçi sınıfı ile beyaz hükümet güçleri arasında yaşanmıştır. Beyazlar Almanya’dan, Kızıllar Rusya’dan destek aldılar. Savaş Beyazların zaferi ile sona erdi.

Finlandiya güçlü bir şekilde Almanya’nın etkisi altındaydı, çünkü Sovyetler Birliği devlet güvenliğine büyük tehlike oluşturmaya başlamıştı. 1930’lu yıllarda birçok sağcı ve aşırı sağcı hareketler Avrupa’daki gibi Finlandiya’da da popülerdi.

1930 Ağustos ayında Nazi Almanyası ve Sovyetler Birliği, Finlandiya’nın Sovyetler Birliği’ne bağlı olduğu kararını verdiler. II. Dünya Savaşı sırasında Finlandiya iki kez Almanya tarafında Sovyetler Birliği’ne karşı savaştı ve her iki savaşta da yenildi. Yenilgiye rağmen Sovyetler Birliği hiçbir zaman Finlandiya’yı işgal etmedi.

Önemli olaylar

1918 Kızıllar ve Beyazlar arasında iç savaş gerçekleşti.

1921 Eğitim yükümlülüğü yasası herkese altı senelik okul zorunluluğu getirdi.

1939-1940 Finlandiya ve Sovyetler Birliği arasında çıkan Kış Savaşı ile Finlandiya II. Dünya Savaşı’na katılmış oldu.

1941-1944 II. Dünya Savaşı Finlandiya ve Sovyetler Birliği arasında Devam Savaşı olarak kabul edilmiştir.

Yeniden yapılanma, sanayileşme ve Soğuk Savaş 1945-1991

Finlandiya savaşta mağlup olduktan sonra Sovyetler Birliği’ne ödenmesi mümkün görünmeyen miktarda ağır savaş tazminatına mahkum edildi. Savaş tazminatı olarak trenler, gemiler ve çeşitli hammaddeler verildi. Tazminat malların imalatı için kullanılan para borçlar ve yardımlarla karşılandı. Tarım ülkesi olan Finlandiya savaş tazminatlarından dolayı sanayi ülkesine dönüştü. Sanayileşme ile birlikte kırsal alandan şehirlere göç başladı.

Finlandiya ve Sovyetler Birliği arasında 1948 senesinde dostluk, işbirliği ve karşılıklı yardım sözleşmesi imzalandı. Bu sözleşme ile devletler yabancı tehditlere karşı birbirlerini savunma sözü verdiler.

Finlandiya aslen bütün Soğuk Savaş boyunca Sovyetler Birliği’nin tampon bölgesiydi ve ülkenin dış ve iç politikasını Sovyetler Birliği korkusu yönlendirmiştir.

Önemli olaylar

1948 Finlandiya ve Sovyetler Birliği arasındaki YYA Antlaşması imzalanmıştır.

1952 Helsinki Olimpiyatları gerçekleşmiştir.

Avrupa’nın parçası Finlandiya

Sovyetler Birliği’nin sona ermesi ve 1980’li yıllardaki kredi temelli ekonomik gelişme 1990’lı yıllarda ekonomik durgunluğa sebep oldu. Durgunluk döneminin en kötü zamanları 1990’lu yılların başlarına denk geldi. Finlandiya’da işsizlik çoktu, devletin parası azdı ve birçok şirket iflas etti.

1995 senesinden sonra Finlandiya’da ekonomik gelişmeler başladı. En önemli şirketlerden biri cep telefonu üreticisi Nokia’dır. Finlandiya 1995 senesinde Avrupa Birliği’ne katıldı ve para biriminin Euro olarak değiştiği ilk ülkelerden biri oldu.

Önemli olaylar

1991 Finlandiya tarihinin en kötü ekonomik krizi yaşandı.

1995 Finlandiya Avrupa Birliğine üye oldu.

2000 İlk PISA çalışmasında Fin çocukları okur yazarlıkta 1. oldu.

2002 Finlandiya’da Euro nakit para birimi olarak kullanılmaya başlandı.

2007 NOKIA cep telefonları dünyadaki satılan tüm cep telefonlarının arasında yüzde 40’lık bir paya sahip oldu.

Sibel Tekten