DİKKAT! Uyuz salgını

Okullarda, anaokullarında ve kreşlerde uyuz hastalığı keskin bir şekilde artış göstermeye başladı.

Yle haber ajansının haberine göre Kuzey Karelya (Joensuu), Güney Ostrobotniya (Seinäjoki), Pirkanmaa (Tampere) ve Uusimaa (Helsinki) bölgelerinde son zamanlardan çok sayıda uyuz vakasına rastlandığı belirtildi. Hastaların çoğunun genç yetişkinler ve aileleri olduğu bildirildi.

Vaka sayısı henüz net olarak bilinmemekle beraber hastalığın çok hızlı bir şekilde yayılma eğiliminde olduğu belirtiliyor.

Eczanedeki uyuz ilaçlarına olan talebin de gözle görülür bir şekilde arttığı ifade edildi.

Uyuz hastalığı nedir?

Uyuz hastalığı; insan vücudunda yaşayabilen bir tür akar olan Sarcoptes scabiei nedeniyle oluşan bir hastalıktır. Gözle görülmesi mümkün olmayan bu akarın cildin üst dokusuna yerleşip, yumurtalarını bırakması sonucu kişilerde yoğun kaşıntı ve sivilceye benzer döküntüler görülür. Hastalık; uyuz hastalığına sahip kişinin sağlıklı bir kişi ile doğrudan teması ya da aynı evi paylaşması sonucu insandan insana bulaşabilir.

Uyuz nedir?

Uyuz hastalığı; bir enfeksiyon değildir. Bir mikroskobik canlı olan ve mayt (mite) adı da verilen akarlardan bulaşan ve insan vücudunda yaşayabilen bir tür olan Sarcoptes scabiei adlı türün derinin üst tabakasını istila edip, burada tüneller yoluyla yayılıp çoğalması sonucu ortaya çıkan yoğun kaşıntılı ve döküntülü bir hastalıktır. Dünyada yaygın olarak görülen bu hastalık çoğunlukla insandan insana doğrudan temas ile bulaşır. Bulaş, aynı yerde uzun süre vakit geçiren kişiler arasında gerçekleşir. Uyuz hastalığı; akarların hastalığı bulaştırması nedeniyle değil, akarların insan vücuduna yerleşip çoğalması sonucu ortaya çıkar. Bu nedenle, bu durum istila olarak nitelendirilir. Tedavide temel olarak vücudun akarlardan temizlenmesi ve akarların neden olduğu döküntünün giderilmesi hedeflenir.

Uyuz Hastalığı Nasıl Bulaşır?

Uyuz; hastalığa sahip biriyle uzun süreli ve doğrudan temas sonucu bulaşır. Havlu, çarşaf, yastık gibi ortak eşya kullanımı, el ele tutuşma ya da aynı evde yaşama gibi durumlarda bulaş riski artar. Hastalık, kalabalık ve kişilerin çok fazla temas halinde olduğu pek çok yerden bulaşabilir. Ancak, uyuz akarları; pire ve başka diğer böcekler gibi uçamadığı ya da atlayamadığı için el sıkışma, sarılma gibi kısa süreli temaslarla hastalığın bulaşması zordur. Hasta bakım merkezleri, kreşler, rehabilitasyon merkezleri, huzurevleri gibi kişiler arası bedensel temasın yoğun olduğu yerlerde özellikle salgın dönemlerinde çok hızlı yayılabilir.

Uyuz; hayvanlarda da üreyebilen bir akardır, ancak insan vücudunda üreyen uyuz akarı ile hayvanları etkileyen akar türü birbirinden farklıdır. Hayvanlarla temas sonrası bu uyuz akarları insanlara geçse bile, insan vücudunda üreyemediği için hastalığa neden olmadan bir süre sonra ölür.

Uyuz Hastalığında Kimler Risk Grubundadır?

Uyuz hastalığında risk grupları arasında kalabalık evlerde yaşayan kişiler, birden fazla cinsel partnere sahip olan kişiler ve rehabilitasyon merkezleri, bakım evleri gibi yerlerde yaşayan veya çalışan kişiler bulunur. Ayrıca, kreş ve çocuk yuvalarında da uyuz salgınları görülebilir. Bağışıklık sistemi zayıflamış ya da ileri yaştaki kişilerde kabuklu uyuzun görülme riski, toplumdaki diğer gruplara göre daha yüksektir.

Uyuz Belirtileri Nelerdir?

Uyuzun belirtileri arasında sivilce benzeri döküntüler ve yoğun kaşıntı yer alır. Gündüz daha hafif olan kaşıntı gece artar. Hatta uykudan uyandıracak kadar yoğun kaşıntı görülebilir. Aynı zamanda, çocuk ve yaşlılarda kaşıntının daha belirgin olduğu söylenebilir.

Hastalığın kuluçka süresi uzun olduğundan, kişinin uyuzu nereden kaptığını bulmak bazı durumlarda zor olabilir ve bu süre içerisinde hastalığa yakalanan kişiler yakın temas halinde oldukları başka kişilere uyuz bulaştırabilir. Kişinin ilk kez uyuza yakalandığı durumlarda, belirtilerin ortaya çıkması 8 haftayı bulabilir. Ancak, daha önce uyuz geçirmiş kişilerde belirtiler temastan genellikle 1-4 gün sonra ortaya çıkar.

Uyuz hastalığı tüm vücutta görülebilir, ancak en çok el, parmak arası, koltuk altı, dirsek, kasık, meme ucu, cinsel organ, bel bölgesi ve kalça gibi derinin katlandığı bölgelerde yoğunlaşır. Çocuklarda ise baş, yüz, boyun, avuç içi ve ayak tabanlarında yayılma görülebilir. Bu bölgelerdeki yayılmaya yetişkinlerde pek rastlanmaz.

Bazı durumlarda dişi uyuz akarlarının derinin altına yerleşmesi sonucu burada yaşama ve üreme amacıyla açtıkları tüneller görülebilir. Bu tüneller, parmak aralarında yoğunlaşır ve 1-10 mm arasında, beyaz-gri renkte olabilir. Tünellerin her zaman fark edilmesi mümkün olmayabilir. Bu durum da hastalığın diğer bazı döküntülü ve kaşıntılı hastalıklarla karıştırılması ve tanının gecikmesine neden olabilir. Uyuz döküntülerinin genel anlamda en çok sivilce ve diğer böcek ısırıkları ile karıştırıldığı söylenebilir. Ancak, diğer böcek ısırıkları ya da sivilce ve egzama benzeri deri hastalıklarının kişiden kişiye bulaşmayacağı unutulmamalıdır.

Hastalığın seyrinde sivilce benzeri, içi su dolu kesecikler ve yoğun kaşıntı görülür. Ayrıca, deri yüzeyinde kesiklere benzer yaralar ve kabuklanma da meydana gelebilir. Kabuklanma görülen kişilerde tipik uyuz belirtilerine rastlanmayabilir. Kaşıntı nedeniyle oluşan yaraların aynı zamanda bakteriyel enfeksiyona açık hale gelmesi de tedaviyi güçleştirebilen bir durumdur.

Uyuz Nasıl Tedavi Edilir?

Uyuz tedavisinde öncelikli hedef, kişinin aynı evde yaşadığı kişilerin de tedavi edilmesi ve hastalığı birbirlerine bulaştırmalarının engellenmesidir. Uyuz ilaçla tedavi edilebilen bir hastalıktır, ancak tedavi boyunca hijyene azami ölçüde dikkat edilmesi de oldukça önemlidir.

Uyuz belirtileri gösterdiğini düşünen herkesin vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekir. Özellikle uyuz akarıyla ilk defa karşılaşan kişide belirtilerin ortaya çıkması çok uzun süre alabileceğinden, temasta olduğu kişiler için de (aile bireyleri, arkadaşları ya da bir arada çalışılan kişiler) uyuz belirtileri görülüp görülmemesine bakılmaksızın tedaviye başlanmalıdır.

Uyuzda kullanılan ilaçlar, çoğunlukla vücutta etkilenen bölgelere topikal olarak uygulanan kremlerdir. Bu kremler uzman doktorun kullanılmasını önerdiği biçimde ve sürede kullanılmalı, kıyafetler sık sık değiştirilip yüksek sıcaklıklarda (minimum 60 °C) yıkanmalı, ütülenmeli ve aynı evde yaşanan kişilerle bu dönemde ortak eşya kullanımından kaçınılmalıdır. Ev hijyenine de dikkat edilmeli, eşyalar mümkün olduğunca havalandırılmalı, elektrik süpürgesi ile süpürülmeli ve temiz tutulmalıdır. Ayrıca, yıkanması mümkün olmayan kıyafet ve eşyaların kapalı bir poşette 3 gün boyunca bekletilmesi tavsiye edilir.

Kişinin belirtilerin geçtiğini düşünüp ilacı bırakması da iyileşmeyi geciktiren faktörler arasında yer alır. Ayrıca, belirtilerin 2-4 hafta içinde geçmediği vakalarda yeniden tedavi gerekebilir. Ancak, öncesinde bu belirtilerin vücudun akarlara karşı geliştirdiği alerjiden mi yoksa henüz geçmemiş olan akar istilasından mı kaynaklandığının tespit edilmesi gerekir.

Kaynak: medicana.com

Finlandiya Bağımsızlık Günü’nü kutluyor

Finlandiya bağımsızlığının 105. yıl dönümünü bugün kutluyor.

Finlandiya Parlamentosu 6 Aralık 1917 tarihinde Rusya’dan ayrılarak bağımsızlık bildirgesini onayladı.1917 tarihinden beri bağımsız bir ülke olan Finlandiya her yıl 6 Aralık gününü Itsenäisyyspäivä (Bağımsızlık Günü) olarak kutluyor.

Bağımsızlık Günü kutlamaları saat 09:00’da Helsinki Tähtitorninmäki’deki bayrak töreni ile başlayacak. Saat 10:30’da Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Hietaniemi Mezarlığı’nda Mareşal Mannerheim’in mezarına çelenk koyacak. Saat 12:00’de Helsinki Katedrali’nde dini bir ayin düzenlenecek.

Askeri geçit töreni bu yıl Hamina’da yapılacak. Tören saat 12:00’de başlayacak. Saat 17:00’de fener alayı düzenlenecek. Fener alayı Hietaniemi’den başlayacak ve Arkadiankatu, Mannerheimintie, Pohjoisesplanadi, Mariankatu ve Aleksanterinkatu üzerinden Senato meydanına kadar yürüyecek. Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö ve eşi Jenni Haukio, fener alayını saat 17:30’da Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın balkonundan selamlayacak.

Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndaki kutlama ise saat 19:00’da başlayacak. Kutlamaları Yle TV ve Yle radyo canlı olarak verecek.

Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndaki kutlamalara bu yıl 1300 kişi davet edildi.

Bağımsızlık Günü kutlamaları nasıl yapılıyor?

Bağımsızlık günü kutlamaları ülke genelinde çok çeşitli ve renkli geçmektedir.

Helsinki’deki Tähtitorninmäki Tepesi’nde konuşmalar ve koro şarkılarıyla birlikte bayrak töreni yapılmakta ve bu etkinlikler TV’den canlı olarak yayınlanmaktadır.

Kahramanların mezarları ziyaret edilip çiçek bırakılmakta ve mumlar yakılmaktadır.

Finlandiya Savunma Kuvvetleri her yıl farklı bir şehirde askeri geçit törenleri düzenleyerek askeri gücünü Fin halkına ve tüm dünyaya göstermektedir.

Bağımsızlık Günü evlerin pencerelerinde 18.00 ile 20.00 saatleri arası iki mavi-beyaz mum yakılmaktadır. Mum geleneğinin nereden geldiği bilinmemektedir.

Akşam vakitlerinde üniversite öğrencileri tarafından fener alayları düzenlenmekte ve şehir merkezlerinde yürüyüşler tertip edilmektedir.

Son olarak Bağımsızlık Günü akşamı, Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda büyük bir resepsiyon düzenlenmekte resepsiyona hükümet, milletvekilleri, büyükelçiler, savaş gazileri, sporcular ve sanatçılar davet edilmektedir. Bu resepsiyon TV’den canlı olarak yayınlanmakta ve milyonlarca Fin vatandaşı tarafından izlenmektedir.

Bayrak bu bayramda önemli bir yer tutmakta sabahtan akşama kadar evlerin penceresine mavi beyaz Finlandiya bayrağı asılmaktadır.

Finlandiya tarihi

Finlandiya halkı köken itibarıyla Ural-Altay dil grubunun Ural kısmındadır. Orta Asya ve Sibirya kökenli bu halk daha sonra nordikleşmiştir. Fin dili, Türkçe’nin de dahil olduğu Ural-Altay dil grubundandır.

Finlandiya 1155 tarihinde İsveç Krallığına dahil edilmiştir. İsveç hakimiyeti altında olduğu 1809 tarihine kadar süren dönemde batı tarzında yargı, kamu idaresi, siyasi sistem ve sosyal hizmetler alanlarında sağlam kuruluşların temelleri atılmıştır. Laik kuruluşların yanı sıra Katolik Kilisesi ve 16. yüzyıldaki Reformların ardından Evanjelik Lüteryen Kilisesi güçlü kuruluşlar arasındaki yerlerini almıştır.

18. yüzyılın sonunda, İsveç gücü azaldıkça, bağımsız Finlandiya fikri ortaya çıkmıştır. 1809 tarihinde Finlandiya, Rus Çarına bağlı Özerk Çar Dukalığı olmuştur. Finlandiya kendi hukuk sistemini, gelişen ulusal ekonomisini ve ordu birimlerini korumuştur. 1865 tarihinde Finlandiya kendi para birimi olan Markka’yı çıkarmıştır. Parlamenter bir hükümet sistemi ile hukukun üstünlüğüne dayalı bir hükümet geliştirmiştir. Böylece Bağımsız Finlandiya yolunda önemli bir adım atılmıştır.

Rus Devrimi ile Finlandiya bağımsızlığını ilan etmek için 6 Aralık 1917 tarihinde büyük bir fırsat elde etmiştir. Sovyet Rusya Hükümeti 31 Aralık’ta Fin bağımsızlığını tanımıştır. Komşu devletler ve batı ulusları tarafından da tanınma süreci hızlı bir şekilde gerçekleşmiştir. Fransız sistemine benzeyen Finlandiya Anayasası, 17 Temmuz 1919 tarihinde kabul edilmiştir.

Sovyetler Birliğinin Finlandiya’ya 1939’da düzenlediği saldırının ardından, tarafsız Finlandiya bir anda II. Dünya Savaşı’nın içine çekilmiştir. Finlandiya 1939-1940 ve 1941-1944 yılları arasında Sovyetler Birliği ve 1944-1945 yılları arasında Almanya ile savaşmıştır. Savaşın sonunda Finlandiya topraklarının %10’u ile 100 bin insan kaybetmiştir. Bu sonuç ile zamanında dört milyon nüfusa sahip olan ulus çok ağır bir bedel ödemiştir.

1944 yılının sonbaharı Finlandiya için çok zor geçmiştir. Savaşta kaybedilerek Sovyetler Birliği’ne bırakılan Karelya ilindeki 400 bin insan ülkedeki başka yerlere yerleştirilmiştir. Laponya büyük oranda tahrip edilmiş ve yeniden yapılandırmak zorunda kalınmıştır. Sovyetler Birliği ile yapılan barış antlaşması Finlandiya’nın zamanında birçok ekonomi uzmanının imkânsız gördüğü oranlarda savaş tazminatı ödemesine neden olmuştur.

1947 Paris Antlaşması çerçevesinde, Finlandiya Sovyetler Birliğine savaş tazminatı ödemek ve belli bir toprak parçasını bırakmak zorunda kalmıştır. Finlandiya’nın güçlü bir ekonomik yönetime sahip olmasından gelen ünü, Birinci ve İkinci Dünya Savaşları arasındaki dönemde yabancı borçlarını ödemesine ve II. Dünya Savaşının ardından Marshall Planı’ndan yardım almadan yeniden yapılanmasına dayanmaktadır.

Sibel Tekten HaberFin Yayın Koordinatörü ve Haber Müdürü

İki Fin vatandaşı Ankara’da gözaltına alındı

Sosyal medya paylaşımları nedeniyle iki Fin vatandaşı Ankara’da gözaltına alındı.

Ankara Emniyet Müdürlüğü Twitter hesabından yapılan açıklamada;

29.11.2022 günü bir sosyal medya platformunda Türk Lirası’nı yırtarak paylaşımda bulunan şahısların yakalanmasına yönelik çalışmalar neticesinde;

Olayı, Erasmus Programı kapsamında 27.11.2022 tarihinde ülkemize yasal yollardan giriş yapan Mogadişu doğumlu Finlandiya vatandaşı 2 şahsın gerçekleştirdiği tespit edilmiştir. Şahıslar yakalanarak gözaltına alınmışmış ve haklarında yasal işlem başlatılmıştır, denildi.

Yle’den uyarı; Türkiye’de sosyal medyada paylaşım yaptığınız için hapis cezası alabilirsiniz

Yle, yaşananaları haber yaparak “Türkiye’de sosyal medya paylaşımları nedeniyle tutuklanmalar alışılmadık bir durum değil ve hatta hapis cezasıyla sonuçlanabiliyor. Yeni yasaya göre, yanlış bilgi yaymak üç yıla kadar hapis cezasıyla sonuçlanabilecek.

Şu ana kadar şahısların neyle suçlandığı ya da herhangi bir suçla itham edilip edilmeyeceği belli değil. Gözaltına alınan yabancılarda sıklıkla olduğu gibi, yakında Türkiye’den sınır dışı edilmeleri de mümkündür” şeklinde Fin vatandaşlarını uyardı.

Tallink & Silja Line gemisinde esrarengiz olay

Turku-Kapellskär seferini yapan Tallink & Silja Line firmasına ait Baltık Prensesi isimli gemide kimliği belirsiz bir genç esrarengiz bir şekilde kayboldu.

Helsingin Sanomat’ın haberine göre Baltık Prensesi mürettabatı gece 03:00 sularında gemide şüpheli hareketler yapan bir kişinin ortadan kaybolduğu ihbarını aldı.

Personel, gemi içinde yaptığı arama çalışmaları ve kamera kayıtlarında adamın izine ulaşamadı. Kameralarda denize düşen birisine de rastlamadı. Gemi içinde saatlerce aranan ancak bulunamayan şahıs ile ilgili olarak en son gemi güvertesindeki gece kulübünün cam çatısına tırmanırken görüldüğü bilgisi geldi.

Olay sabah saat 07:00 sularında Sahil Güvenlik ekiplerine bildirildi. Sahil Güvenlik ekipleri 16 km’lik bir alanda araştırma yapmalarına rağmen herhangi birisine ulaşamadı.

Olay gerçekleştiği sırada geminin Åland Denizi’nde bulunduğu ve derinliğin yaklaşık 80 m olduğu belirtildi.

Sahil Güvenlik, olayda gemi personelinin ihmalinin bulunup bulunmadığını ve olayın niçin geç haber verildiğini araştırıyor.

Fotoğraf: Tallink Silja

Finlandiya’daki göçmen kadınların yüzde 40’ı yüksek öğrenimli

Finlandiya’da iş gücü eksikliği önemli bir gündem oluştururken, AB dışından gelen göçmen kadınların yarısından fazlası işsiz bir durumda bulunuyor.

Yle haber ajansının haberine göre 2020 yılı rakamlarına göre göçmen kadınların istihdam oranının Fin kadınlara göre yüzde 30 daha düşük olduğu belirtildi. İstihdam edilen göçmen kadın oranı yüzde 41.

İstihdamın düşük olmasının sebepleri arasında aile ve çocuklara bakmak, dil yetersizliği ve entegrasyon politikalarındaki eksikler yer alıyor.

Yüksek öğrenimli göçmen kadın sayısı yüksek öğrenimli Fin erkek sayısından daha fazla

İşçi Sendikaları Birliği STTK tarafından yapılan bir araştırmada Finlandiya’daki yüksek öğrenim görmüş göçmen kadın sayısının yüksek öğrenim görmüş Fin erkek sayısından fazla olduğunu tespit edildi. Finlandiya’da iş gücü açığına rağmen yüksek öğrenimli göçmen kadınların yaklaşık yüzde 50’si iş hayatına kazandırılamıyor.