Türk F-16 savaş uçağının Rus savaş uçağını düşürmesi yeniden Fin medyasında

1

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Rus savaş uçaklarının Eylül ayında Estonya hava sahasını ihlal etmesi, 2015 yılında Türkiye’nin Suriye sınırında bir Rus jetini düşürmesi olayını Fin medyasında yeniden gündeme taşıdı. O dönem yaşananlar, NATO içinde “hava sahası ihlallerine nasıl karşılık verilmeli” tartışmasını yeniden alevlendirdi.

2015’te 17 Saniyelik İhlal Krizi

İltalehti’nin, The avitionist’i referans olarak gösterdiği yorumunda şu ifadelere yer verildi:

24 Kasım 2015’te Türk Hava Kuvvetleri’ne ait bir F-16 savaş uçağı, Suriye sınırında Rusya’ya ait Suhoi Su-24M2 “Fencer” tipi savaş uçağını düşürdü. Olay, Türkiye’nin kendi hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle yaptığı bir müdahale olarak kayıtlara geçti.

Ankara’nın açıklamasına göre Rus uçağı 1,36 mil Türk hava sahasına girmiş ve 17 saniye boyunca içeride kalmıştı. Türk yetkililer, Rus pilotları uyarı frekansından beş dakikadan fazla bir süre içinde 10 kez uyardıklarını bildirdi. Washington da sonradan bu bilgiyi doğruladı.

Moskova ise uçağın vurulduğu sırada Suriye sınırları içinde bulunduğunu iddia etti. Olayda bir Rus pilot yaşamını yitirdi, ikincisi kurtarıldı.

Gerilim Tırmandıran Önceki İhlaller

Söz konusu olaydan haftalar önce, 3–4 Ekim 2015’te, Rusya’ya ait Su-30SM ve Su-24 uçaklarının Hatay bölgesi üzerinden Türkiye hava sahasını ihlal ettiği bildirilmişti. Ankara’nın defalarca yaptığı uyarılara rağmen ihlallerin sürmesi üzerine Türk F-16’ları havalanmış, Rus uçakları son anda geri dönmüştü.

NATO kaynaklarına göre bu ihlaller sırasında bir Rus Su-30SM, Türk jetlerini yaklaşık 5 dakika 40 saniye boyunca radar kilidinde tutmuştu — bu da havada muharebe öncesi “tehdit” anlamına geliyor.

Bu olayların ardından Türkiye, “Bir sonraki ihlal silahlı karşılıkla sonuçlanacak” uyarısında bulunmuştu. Aynı kararlılık daha önce Suriye’ye ait MiG-23 savaş uçağının düşürülmesinde de görülmüştü.

Bugünkü Estonya İhlali Farklı Bir Bağlamda

Eylül 2025’te Rusya’ya ait MiG-31 Foxhound jetlerinin Estonya hava sahasını 12 dakika boyunca ihlal etmesi, Baltık bölgesinde gerginliği yeniden tırmandırdı. Estonya Parlamentosu üyesi Eerik-Niiles Kross, Estonian World’e yaptığı açıklamada, olayın 2015’teki Türk-Rus krizinden farklı değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı:

“NATO’nun Baltık Hava Devriyesi, barış zamanı operasyonudur. Amacı, hava sahasını izlemek, ihlalleri tespit etmek ve egemenliği korumaktır. Güç kullanımı her zaman son çaredir.”

Kross, Estonya’nın kendi savaş uçaklarını tedarik etmesi gerektiğini de belirterek, ilk adım olarak Saab Gripen jetlerinin kiralanabileceğini önerdi.

Analiz: Farklı Kurallar, Farklı Dönemler

Uzmanlara göre, 2015’teki düşürme olayı ile Baltık’taki son ihlal arasında önemli farklar bulunuyor. Türkiye’nin müdahalesi, tekrarlanan ve kasıtlı sınır ihlalleri sonrasında, açık bir uyarı politikası çerçevesinde gerçekleşti.

Oysa Baltık Hava Devriyesi görevi, NATO’nun caydırıcılık temelli barış zamanı denetimi kapsamında yürütülüyor. Bu nedenle, Estonya’daki ihlal “provokasyon” olarak görülse de, güç kullanımına başvurulmadı.

Uzmanlar, olayların ortak noktasının hava sahası egemenliğinin kırmızı çizgi olması olduğuna dikkat çekiyor. Ancak 2015’teki olayın aksine, NATO bugün “ölçülü tepki” yaklaşımını koruyor.