Avrupa Futbol Şampiyonası Euro 2024 gözleri bir kez daha Türk futboluna çevirdi.
“Türk futbolu krizde, kulüpler devlet yardımıyla ayakta duruyor, kahraman futbolcular sürgünde.” Finlandiya’nın kamu yayın kuruluşu Yle’nin Türk futbolu ile ilgili yaptığı haberin girişinde yukarıdaki ifadeler yer alıyor.
Yle, Türk futbolunun tarihi başarısına yer verirken aynı zamanda içinde bulunduğu sıkıntıları da ele almış. Haber ve yorumun detayında şu ifadeler yer alıyor;
Türkiye defalarca Avrupa Futbol Şampiyonasına ev sahipliği yapmak için girişimde bulundu. 2032 yılında İtalya ile birlikte Euro 2032’ye ev sahipliği yapacak.
Dış Politika Enstitüsü kıdemli araştırmacısı Türkiye uzmanı Toni Alaranta Türkiye’nin AB ve Batı ile olan ilişkileri göz önüne alındığında bunun ülkenin olumlu imajı açısından yararlı olacağını söylüyor.
Milli takım elemeleri geçti ancak genel durum hiç de parlak değil.
Erdoğan’ın başbakanlık koltuğuna oturduğu yıllarda milli takım da tarihinin en büyük başarısına ulaştı. Türkiye 2002 Dünya Kupası’nda gol farkıyla play-off’lara yükseldi ve Güney Kore’yi yenerek Dünya üçüncüsü oldu.
Üçüncülük maçı tarihi bir olaydı. Başlama vuruşunun hemen ardından Hakan Şükür’ün golü ile skor 1-0 oldu. 11 saniyede atılan bu gol, Dünya Kupası’nın en hızlı ve en unutulmaz gollerinden biri oldu.
Oradaki rekor gol Türkiye’de hatırlanmıyor, Hakan Şükür’ün adı anılmıyor. Hem Galatasaray hem de Türkiye Futbol Federasyonu, tüm zamanların en çok gol atan futbolcusunun tüm kayıtlarını kaldırdı. Efsane golcü 9 yıldır sürgünde yaşıyor.
Hakan Şükür Alman Welt gazetesine verdiği röportajda “Erdoğan her şeyimi aldı, özgürlüğümü aldı, on milyonlarca dolar değerindeki mülküme el koydu.” dedi.
Şükür 249 gol ile Türkiye liglerinde en golcü futbolcu oldu. İtalya’ya gitti. Pek etkili olamasa da ülkesinde Galatasaray’a sekiz şampiyonluk ve bir de UEFA Kupası zaferi yaşattı. Milli takımda 51 gol ile en yakın takipçisine 20 fark attı. 2007 yılına kadar Ay Yıldızlı formayı giydi.
Futboldan sonra siyasete girdi. Bundan sonra Şükür’ü dünyanın öbür ucuna gitmeye zorlayan dönemeçler başladı.
Şükür, başlangıçta Erdoğan’ın AKP’sinden milletvekili oldu. Aynı zamanda vaiz Fethullah Gülen’in kurduğu tartışmalı halk hareketinin de destekçisiydi.
Hareket, adeta Erdoğan’ın partisinin sivil toplum müttefikiydi. Daha sonra Gülen hareketi bakanlık ve emniyetten kadro isteyince işler değişti. Böylece devletin bir numaralı düşmanı haline geldi.
Türkiye uzmanı Toni Alaranta, “Hakan Şükür göz önündeydi ve Gülen ile olan ilişkisinden dolayı Erdoğan tarafından karalanması gerekiyordu” diyor.
Erdoğan ile Gülen’in arasının bozulmasının ardından Şükür AKP’den ayrıldı ve bağımsız olarak siyasi kariyer yapmaya çalıştı. 2015 yılında atmosferin değiştiğini hissetti ve Türkiye’den ayrıldı. 2016 darbe girişiminden sonra durum daha da kötüleşti. Geniş çaplı temizlik kapsamında Şükür hakkında da tutuklama kararı çıkarıldı.
Erdoğan gençliğinde futbol oynamıştı ve Fenerbahçe’yi tutuyordu. Bu yüzden ülkenin en popüler spor dalının siyasete alet edilmesi şaşılacak bir şey değil.
Erdoğan açıkça futbolu yönlendirmeye çalışıyor. 1990 yılında kurulan ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin takımı olan Başakşehir Erdoğan’ın taraftarları tarafından destekleniyor, diyor Alaranta.
Türk futbolseverler genelde üç büyük takımı destekliyor. Galatasaray, Fenerbahçe ve Beşiktaş. 1959’dan bu yana sadece iki kulüp bu üç büyüklerin dışında süperlig şampiyonu olabildi. Bunlardan birisi de Erdoğan’ın Başakşehir’i.
UEFA istatistiklerine göre Türkiye ligi Avrupa’nın en güçlü 9. ligi. Ancak zirve ile aradaki fark giderek açılıyor. Kulüpler zayıf ve siyasi bağlantılar spor faaliyetleri üzerinde baskı oluşturuyor. Kulüplerin borçları arttıkça varoluş tehlikeli bir şekilde devlet müdahalesine bağlı hale geliyor.
Türkiye, stadyum inşaatı açısından son on yılda en iyi ülkelerden biri. UEFA verilerine göre Türkiye son 10 yılda gerçekleştirdiği 37 önemli stadyum projesi ile Avrupa’nın en büyüğü oldu. UEFA’nın geçen yılki raporuna göre stadyumların tamamı ya belediyelerin ya da devletin mülkiyetinde. Mevcut durumda kulüplerin bağımsız hareket edebilmesi mümkün değil.
Reuters haber ajansı 2019 yılında büyük lig takımlarının devlet bankalarına olan borçlarının yeniden yapılandırıldığını bildirdi. Rakam 300 milyon euronun üzerinde.
Buna rağmen büyük kulüpler büyük isimleri alıyor. Fenerbahçe Jose Mourinho’yu teknik direktör olarak kadrosuna kattı.
Süper ligin son sezonu sirk gibiydi. Taraftarlar sahaya koştu, oyuncular birbirleri ile kavga etti, tribünlerde meşaleler yakıldı, hakemler grev tehdidinde bulundu, hatta süper lige ara verildi.
Bir kulüp başkanı sahaya girerek hakemi yumrukladı ve hastanelik etti. Saldırıya uğrayan hakem Halil Umut Meler EURO 2024’te düdük çalıyor.
Türkiye süper kupası Suudi Arabistan’a satıldı. Ancak “Siyasi ifadeler” konusundaki anlaşmazlıklar nedeniyle iptal edildi.
Fenerbahçe, Galatasaray maçına çıktıktan 1 dakika sonra sahayı terk etti.
Türkiye’de futbol takımlarının taraftar sayısı milyonlara ulaşıyor ve toplumsal konularda tavır alıyor. İfade özgürlüğü kısıtlandı ama stadyumlardaki kalabalığı susturmak zor. Erdoğan, taraftarın davranışının belli bir yöne kanalize edilmesi için çaba sarf ediyor.
Özellikle Galatasaray taraftarı eski günlerini arıyor. Kendi ülkesinde “Kral” olan Hakan Şükür şimdilerde “Voldemort” oldu.
2022 Dünya Kupası maçını anlatan Türk devlet televizyonu yorumcusu, Dünya Kupası tarihindeki en hızlı golün Hakan Şükür’ün eseri olduğunu belirtmişti. Yorumcu devre arasında yayından alınarak yerine başka birisi getirildi.
Hakan Şükür Kaliforniya’da bir fırın açtı. 2017 yılında Türkiye’nin devlet haber ajansı Şükür ve eşinin yanı sıra arabası ve iş yerinin fotoğraflarını yayınladı. Şükür bir süre sonra tehdit altında olduğunu ileri sürerek dükkanını kapattı ve polis koruması almak zorunda kaldı. Hakan Şükür’ün babası ise Türkiye’de tutuklu.
Şükür, Türkiye’nin Donald Trump’a esir değişimi teklif ettiğini ifade etti. Eğer ABD Şükür’ü tutuklayıp Türkiye’ye teslim etseydi, Türkiye de karşılığında tutukladığı Amerikan papazı verecekti.
Haber Yorum: Matias Strozyk (Yle)
Fotoğraf: TFF Resmi sitesi
Sitemizde deneyimlerinizi geliştirmek için çerezler kullanıyoruz. Web sitemizde gezinmeye devam ederek bu çerezlerin kullanımına izin vermiş olursunuz. Detaylar için Gizlilik Politikası ve Çerez Politikası sayfalarını inceleyebilirsiniz.