Seçimlere çok az zaman kaldı, yeni hükümeti neler bekliyor?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Finlandiya parlamento seçimlerinin son günü olan 2 Nisan Pazar’a artık sayılı günler kaldı. Toplamda 21 partinin yarışacağı 200 sandalyelik parlamento seçimleri dört yılda bir yapılıyor.

2019 yılında seçilen ve görev süresi dolan meclis, Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö’nün dün (29.03.2023) yaptığı konuşmanın ardından kapandı.

Niinistö, mecliste yaptığı konuşmasında güçlü bir hükümet kurulması dileğinde bulundu. Cumhurbaşkanı böylece yeni bir hükümet kuruluncaya kadar bu dönemin çalışmalarını da sonlandırmış oldu.

Otuz kadar milletvekili bir sonraki parlamentoda görev almayacaklarını bildirdi, bunlardan birisi de eski Başbakan tecrübeli politikacı Parlamento Başkanı Matti Vanhanen.

Seçim çalışmalarına katılan tüm milletvekili aday adayları zorlu bir süreç yaşıyor. Seçim propagandaları sırasında özellikle ekonomik sıkıntılar sıkça gündeme geliyor. İkili tartışma programlarında ekonomiyle ilgili halktan gelen sorular parti liderlerini zorluyor.

Aday adaylarını bekleyen tek zorluk bu değil. Propaganda çalışmaları sırasında fiziki şiddete uğrayanlar bile oluyor. Koalisyon Partisi milletvekili Ben Zyskowicz geçtiğimiz gün tehdit edilerek dövüldü.

Önce Antti Rinne daha sonra da Sanna Marin Hükümeti, iktidar oldukları dönemde koalisyonu oluşturan partilerle oldukça zorlu bir dönem geçirdi. Hükümetin başarısızlıkları ve koalisyonu oluşturan partiler arasındaki farklı yaklaşımlar iktidarı bayağı zorladı.

Yeni kurulacak hükümeti de zor günler bekliyor. Finlandiya’nın önünde gelecek dönem çözülmesi gereken ciddi problemler var. Bunların sayısı oldukça fazla ancak ben burada acil çözülmesi gereken meseleleri beş başlık altında topladım.

1-Sağlık

Sağlık hizmetleri çok kötü durumda, bu konuda tüm politikacılar hemfikir. Başbakan Sanna Marin soruna biraz daha farklı yaklaşarak sağlık hizmetlerinde eksikler olduğu gibi iyi şeylerin de olduğunu söylüyor.

Sanna Marin, Finlandiya’da doktorların çok iyi olduğunun altını çiziyor ve tedavi süreçlerinin çok uzun olduğunu hatta bazı hastaların sıra beklerken hayatlarını kaybettiklerini kabul ediyor.

2-İş gücü eksiği

Özellikle sağlık alanında ciddi bir işgücü açığı söz konusu. Kırsal bölgelerde çalıştırılacak  sağlık personeli bulunamadığından otuza yakın yaşlı bakım evi kapatılmak zorunda kaldı. Bunun asıl nedeni personel maaşlarının düşük olması. Üstelik iş çok ağır ve bu konuda zorlu bir eğitim almak gerekiyor.

3-Eğitim

Finlandiya’da özellikle başkenti oluşturan Helsinki, Espoo, Vantaa başta olmak üzere bazı bölgelerdeki okullarda yabancı öğrenci sayısı neredeyse yarıyı geçmiş durumda. Fin aileler çocuklarını yabancı çocukların yoğunlukta olduğu okullara gönderme hususunda pek istekli görünmüyor. Yabancı çocuklar entegrasyon problemi yaşadıkları için Fin eğitim sistemine tam ayak uyduramıyorlar ve buna bağlı olarak da eğitim kalitesi düşüyor.

Fin aileler son zamanlarda İsveççe eğitim yapan okulları daha fazla tercih etmeye başladı. Bunun bir nedeni İsveççenin resmi dil olması ikincisi ise yabancı kökenli öğrencilerin bu okulları pek fazla tercih etmemesi. Fin ailelerde çocuk yapma oranları yüzde 1.7’ye kadar düşmüş durumda.

4- Ekonomi

Kurulacak yeni hükümet ciddi manada kemer sıkma politikası uygulamak zorunda. Bütçeyi denkleştirmek için 6 milyar € kısıtlama yapması gerekiyor.

Aslında partilerin ekonomiyi denkleştirmek adına yapmak istedikleri şeyler aynı ancak farklı şeylere öncelik veriyorlar. Her parti bu 6 milyar €’yu ne şekilde toparlayacağı ve nerelerde kullanacağı hakkında kendi parti programlarında uzun uzun anlatmış durumda.

Bazı partiler kişilerin zenginlik oranlarını göz önünde bulundurarak vergi toplayalım, yani zenginden daha çok, fakirlerden daha az vergi alalım diyor. Bazı partiler de bütçenin ön gördüğü giderlerden kısıtlamalar yaparak 6 milyar €’yu farklı alanlarda halka döndürelim diyor.

5- Yabancı iş göçü

Finlandiya’ya yabancı işçi getirme konusuna sağcı Gerçek Finler hariç tüm partiler olumlu bakıyor.

Partilerin ortak fikri eğitimli kalifiye elemanların Finlandiya’ya gelmesinden yana. Ancak sadece Finlandiya’nın sosyal sisteminden yararlanmak için gelen ve çalışmak istemeyen, eğitimsiz insanlarla da Finlandiya’yı kalifiyesiz tembel insanların cenneti yapmak istemiyoruz diyorlar.

Partiler, kalifiye iş gücünü Finlandiya’ya çekmek için bazı tedbirler alınması gerektiği hususunda birleşiyor. Eğitimli yabancı işçiler daha çok başka ülkeleri tercih ediyor. Diğer ülkelerin eğitimli işçilere sundukları imkanın daha fazla olduğunu ve maaşların yüksek vergilerin düşük olduğunu vurguluyor ve Finlandiya’nın da bu konularda bir şeyler yapması gerektiğini düşünüyorlar.

Parti liderlerin içinde en karizmatik gördüğüm reytinglerde birinci sırada olan Koalisyon Partisi lideri Petteri Orpo. Ancak diğerlerinin de performansı fena değil.

Sanna Marin seçimler yaklaşırken kamuoyu önünde zor duruma düştü. Nedeni, Ukrayna ziyareti sırasında Vladimir Zelenskiy’e kendilerini savunmak için Finlandiya’nın savaş uçakları Hornetleri verebileceklerini açıklaması oldu. Bu kamuoyunda ciddi tepkilere sebep oldu.

Finlandiya, Hava Kuvvetlerini modernize etmek masadıyla ABD’den yaklaşık 65 adet yeni nesil F 35 savaş uçağı satın alıyor ve halihazırda kullandığı Hornetler boşa çıkıyor. Başbakan Marin, bunları çürümeye terk etmektense Ukrayna’ya vermek daha mantıklı şeklinde kendisini savunuyor.

Abdullah Dalkılıç HaberFin Haber Müdürü