Finlandiya’nın Amişleri, Lestadiolular

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Bölüm 1 Kökenler ve Tarih

Finlandiya’da 34 yıldır yaşayan bir gazeteci olarak, toplumun görünen yüzünün ardında kalan sessiz grupları her zaman merak etmişimdir. Çoğu zaman manşetlere çıkmazlar, günlük tartışmalarda adları pek geçmez. Ancak yakından bakıldığında, ülkenin sosyal yapısında önemli izler bıraktıklarını görürsünüz. Bunlardan biri de Lestadiolular (lestadiolaiset).

Bugün on binlerce üyesi olan bu cemaat, sadece dini hayatlarıyla değil, güçlü aile yapıları ve sıkı bağlılıklarıyla da dikkat çekiyor. Fakat dışarıdan bakıldığında, çoğu zaman kapalı ve anlaşılması güç bir topluluk gibi görünürler. İşte bu yazı dizisinde, Finlandiya’nın bu “sessiz topluluğunu” daha yakından tanıtmaya çalışacağım.

Lestadioluluk, adını İsveçli lutherci papaz Lars Levi Laestadius’tan (1800–1861) alır. Laestadius hem bir din adamı hem de botanikçiydi. Kuzey İsveç ve Finlandiya’daki Sami halkı arasında yaptığı vaazlar, 19. yüzyılda güçlü bir uyanış hareketine dönüştü. O yıllarda Kuzey İskandinavya’da alkolizm çok yaygındı, yoksulluk derindi. Laestadius’un sert ama umut dolu vaazları, insanları içkiyi bırakmaya, tövbe etmeye ve “temiz” bir yaşam sürmeye çağırıyordu.

Hareket kısa sürede Finlandiya’ya yayıldı. Özellikle Lapland, Oulu ve Pohjanmaa bölgelerinde kök saldı. Laestadius’un öne çıkardığı temel ilkeler şunlardı:
• Günahın açıkça itiraf edilmesi,
• Cemaat içinden birinin bağışlama sözleriyle günahların affedilmesi,
• Alkol, eğlence ve dünyevi hazlardan uzak durma,
• Sıkı bir cemaat yaşamı içinde birbirine bağlılık.

Bu dönemde Lestadioluluk, sadece dini bir hareket değil, aynı zamanda bir ahlaki kurtuluş yolu olarak görüldü. Sarhoşluğun ve sefaletin yaygın olduğu köylerde, insanlar bu hareket sayesinde yeniden düzen kurabiliyor, ailelerine umut verebiliyorlardı.

Laestadius’un ölümünden sonra hareket farklı kollara ayrıldı. Bugün Finlandiya’daki en güçlü grup, vanhoillislestadiolaisuus adıyla biliniyor ve en muhafazakâr yorumuyla öne çıkıyor.

Bir sonraki bölümde Lestadioluların teolojisine ve günlük hayattaki uygulamalarına odaklanacağız. Özellikle günah çıkarma ritüeli, doğum kontrolü yasağı ve cemaat içindeki katı yaşam kuralları gibi konuların perde arkasını inceleyeceğiz.

Abdullah Bilal Dalkılıç HaberFin Editörü