Gazetecilik mi suç, yoksa bilgiyi saklamak mı?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Helsinki Temyiz Mahkemesi’nin geçtiğimiz günlerde açıkladığı karar, Finlandiya’da basın özgürlüğü ve devlet sırrı arasındaki çizgiyi yeniden tartışmaya açtı. İki tecrübeli Helsingin Sanomat gazetecisi, Tuomo Pietiläinen ve Laura Halminen, devletin güvenlik sırlarını ifşa ettikleri gerekçesiyle mahkûm edildi. Biri ertelenmiş hapis cezası, diğeri para cezası aldı. Haberin yazıldığı dönemde editörlük yapan Kalle Silfverberg ise beraat etti.

Konunun merkezinde, 2017 yılında yayımlanan bir haber var. Savunma Kuvvetleri’ne bağlı Viestikoelaitos (bugünkü adıyla Viestikoekeskus) adlı birimin faaliyetlerini konu alan bu haber, ordu içindeki bilgi güvenliğiyle ilgili ciddi sorular içeriyordu. Gazeteciler, kamuoyunun bilme hakkını savundu; devlet ise gizli bilgilerin açığa çıkmasının ulusal güvenliği tehdit ettiğini belirtti.

Elbette devletin bazı bilgileri gizli tutma hakkı vardır. Ancak halkın da özellikle savunma, güvenlik, istihbarat gibi konularda bilgi alma hakkı göz ardı edilemez. İyi gazetecilik tam da bu noktada başlar: Bilgiyi almakla yetinmez, onu sorgular, doğrular ve sorumluluk içinde yayımlar.

Bu olayda dikkat çeken başka bir nokta da, orduyla bağlantılı emekli bir amiralin evinde bulunan gizli belgeler. Gazetecilere bilgi sızdırdığı öne sürülen bu kişi, geçtiğimiz hafta ayrı bir davada hapis cezası aldı. O zaman şu soruyu sormadan edemiyoruz: Gerçek sorun gazetecilerin haberciliği mi, yoksa belgelerin bu kadar kolay sızabiliyor olması mı?

Finlandiya basın özgürlüğü konusunda dünyada en üst sıralarda yer alıyor. Ancak bu dava, “özgürlük” ile “sorumluluk” arasındaki hassas dengeyi bir kez daha gündeme getirdi. Basın, elbette keyfine göre gizli belge yayımlayamaz. Ama devlet de “gizli” diyerek kamu yararına olan bilgileri sonsuza kadar saklayamaz.

Sonuç olarak bu dava, yalnızca iki gazetecinin yargılanması değil; Finlandiya demokrasisinin sağlığı açısından önemli bir sınavdır. Basın, toplumun vicdanıdır. Onu cezalandırmak kolaydır, ama susturmak pahalıya mal olur.